İNGİLİZ KEMAL
Gerçek adı: "Ahmet Esat Tomruk"tur. 1887’de İstanbul’da doğmuştur. Babası Evkaf Nezareti’nde Varidat Kalemi (Vakıflar Bakanlığı Gelirler Bölümü) Mehmet Reşit Bey, Annesi ise ev hanımı Sıdıka Hanımdır.
5 yaşındayken babası vefat edince, Hazine-i Hassa Kalemi Katibi (Padişahın özel/şahsi gelir gider işlerine bakan birim) olan Sezai Beye sığınır. 10-11 yaşlarında Galatasaray Sultanisi (Lisesi)’ne başlar.
O dönem popüler olan, Fransızca eğitim veren okulların (ki bunlardan birisi de eğitimine başladığı Galatasaray Lisesidir) sağladığı imkanlarla, Fransa’da yayınlanan bir gazete aracılığıyla yabancı arkadaşlar edinir.
Yabancı dil öğrenmek ve dilini geliştirmek için yurt dışından edindiği arkadaşlarıyla mektuplaşması, kartpostal değişimi yapması ve bu nedenlerle sık sık postaneye gidip gelmesi dikkat çeker ve hafiyeler tarafından takip edilmeye başlanır ve sonra da kendisinden şüphelenilerek yakalanıp tutuklanır. Yıldız Sarayındaki sorgusu ağır geçer. Ancak bir süre sonra serbest bırakılır.
Bu tutuklanma ve ağır sorgu olayı, ona ve dayısına ders olur. Neticede, dayısının desteğiyle, eğitimine devam etmek üzere 1908’de İngiltereye gider. Ve İngiltere’de Navy College’de eğitimine devam eder ve 1914’te buradan mezun olur.
İngiltere’de tahsilinin yanısıra boksa da devam eder. Çok yetenekli bir boksördür. İngiltere’de ve Fransa’da boks maçlarına çıkar.
Bu sayede Avrupa ülkelerini gezme, kültürlerini öğrenme ve bildiği yabancı dillerini geliştirme imkanı bulur. Şiveleriyle konuştuğu yabancı dilleri ona çok şey katar. Dilleri, hâl ve tavırları ile, onu bir Avrupalı entellektüelden ayırmak mümkün değildir.
1. Dünya savaşı başlayınca, bir süre sonra tekrar İstanbul’a döner. Bir yandan ülkesine hizmet eder, bir yandan da boks maçlarına çıkar. 1932'ye kadar Türkiye hafif siklet boks şampiyonudur.
Teşkilat-ı Mahsusa üyesidir ve ilk büyük görevi, 1916’da, Kut’ül Amare’de esir edilen İngiliz Generali Charles Vere Ferrers Townshend’den bilgiler almak maksadıyla, tutuklanan bir İngiliz asker görünümünde, İngiliz Generalin esir olarak tutulduğu hapishaneye konulmasıdır. Ve burada edindiği tüm bilgileri Teşkilat-ı Mahsusa’ya aktarır.
Ahmet Esat Bey, bir dönem İngiliz Sahra Hapishanesinde çok ağır işkenceler görmüş ama Türk olduğunu ve görevini asla söylememiştir.
İngiliz Sahra Hapishanesinde iken sempatik ilişkiler kurduğu Hintli müslüman askerlerin yardımıyla buradan kaçmayı başarır ve Biga'da Kuva-yi Milliyeciler'e katılır. Bu arada ona, çok iyi İngilizce konuşmasından ve tipinden dolayı "İngiliz Kemal" lakabı takılmıştır.
Sarışın, mavi gözlü olmasının yanında, İngilizce, İtalyanca, Fransızca ve Rumca biliyor olması ve tüm bu dilleri, özellikle de İngilizceyi mükemmel konuşuyor olması nedenleriyle, Kurtuluş Savaşında Genelkurmay İstihbarat Şubesi'nde görevlendirilmiştir.
Albay İsmet Bey'in huzuruna çıkarılan Ahmet Esat, burada tabanca, bayrak ve Kur'an üzerine elini koyarak sadakat yemini eder.
Görevi Yunan ordusu karargahına girip gerekli bilgileri toplamaktır. Antalya'dan Rodos'a geçer.
Burada kendini Amerikalı gazeteci olarak tanıtır. Kumardan, hileyle kazandığı 45 bin frank ile kendi deyimiyle İzmir'deki vatan görevine başlar.
Ahmet Esat Bey'in İzmir'deki hayatı, üzerine aldığı görevi gereği, bonkör bir Amerikalı gibi geçmiştir. Kısa sürede gece hayatının aranan simalarından olur. Bu yöntemle bir çok bilgi toplamaya muvaffak olur.
Ahmet Esat Bey, üst düzey Yunan subaylarıyla da samimiyetini arttırmış hatta onların en gizli toplantılarına dahi katılmış, aldığı bilgileri İzmir'deki kendisi gibi görevli bulunan Uşaklı Alaattin Tiritoğlu vasıtasıyla Antalya Mutasarrıfı Aşir Bey'e aktarmıştır.
Ancak bir süre sonra bir ihbar sonucu yakalanır. Fakat o, bu tutukluluk dönemi sırasında hiçbir şekilde Türkçe konuşmayarak kimliğinin meçhul kalmasını başarmıştır. Hatta Yunan hakimler bile onun Amerikalı olduğuna kanaat getirmişlerdir.
Tutukluluğuna ve sorgusuna devam edilmek üzere, Yunanistan’a nakledilir. Atina hapishanesinde tutuklu ilken kaçmayı başarır ve bir yolunu bulup temin ettiği parayla, kaçak olarak bindiği Fransız şilebiyle İzmir’e gelir.
Anadolu'ya geri döndüğünde ona yeni bir görev verilir ve Batı Trakya'ya gönderilir. Burada o esnada Yunan ordusunun hizmetindeki Ermeni General Antranik'in karargahına sızmayı başarır ve çok değerli bilgileri Ankara'ya ulaştırır.
Savaştan sonra bu kahraman vatan evladı Ahmet Esat Tomruk, nam-ı diğer İngiliz Kemal, İstiklal Madalyası ile ödüllendirilir. Ancak, TBMM tarafından kendisine bağlanan maaşı, “ben devletime para için hizmet etmedim” diyerek kabul etmez.
Boksör olması ve sert yumruklarından dolayı, kendisine “Tomruk” soyadı verilir.
14 Şubat 1966’da derin izler bıraktığı bu dünyadan sessizce ayrılır. Emirgan mezarlığında medfundur.
Ömer Lütfü Akad’ın yönettiği ve başrolünü Ayhan Işık’ın oynadığı “İngiliz Kemal, Lawrense Karşı” isimli 1952 yapımı 95 dakikalık siyah beyaz Türk Filmi, Ayhan Işık’ın canlandırdığı İngiliz Kemal’in başından geçen olayları işlemiştir.
Ahmet Esat Tomruk’un ilk eşi Mevhibe Hanımdan olan ve İstanbul’da yaşayan çocuğu Günseli Tomruk 93 yaşında 21.12.2019 günü vefat etmiştir.
Bu vesileyle, hem Ahmet Esat Tomruk’tan ve hem de geçmişte ve günümüzde, vatanımız-milletimiz-
Vatan sizlere minnettar!.
