MUAZZEZ İLMİYE ÇIĞ
Haziran 1914’te Bursa’da dünyaya geldi.
Kırım’dan Türkiye’ye göç etmiş bir ailenin evladıdır. Baba tarafı Merzifon’a, anne tarafı Bursa’ya gelip yerleşmişlerdir.
Sonraki yıllarda, İzmir’e yerleşip burada yaşamakta iken, 15 Mayıs 1919’da İzmir’in işgali nedeniyle, ailesiyle birlikte 5 yaşındayken Çorum’a taşınıp yerleşmişlerdir. İlkokula da Çorum’da başlamıştır.
Daha sonra ailecek Bursa’ya dönüp buraya yerleşmişler ve Bursa’da hayatlarına devam etmişlerdir.
1926’da Bursa Kız Öğretmen Okulundan mezun olmuştur. Bu dönemlerde, Fransızca ve keman dersleri de almıştır. 1931’de, babasının da öğretmenlik yapmakta olduğu Eskişehir’e öğretmen olarak tayin edilmiş ve 4,5 yıl kadar Eskişehir’de öğretmenlik yapmıştır.
Şubat 1936’da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Hititoloji bölümüne kayıt yaptırır.
Nazi Almanyası’ndan kaçarak Türkiye’ye iltica eden Prof. Dr. Hans Gustav Guyebock’tan Hitit Dili ve Kültürü, Prof. Dr. Benno Landsberger’den Sümer ve Akad Dilleri ve Mezopotamya Kültürü dersleri almıştır.
1940’ta mezuniyetini müteakip, İstanbul Eski Şark Eserleri Müzesi Çiviyazılı Belgeler Arşivine Uzman olarak atandı. Aynı yıl sanat tarihçisi M. Kemal Çığ ile evlendi.
Müzede çalıştığı 31 yıl boyunca, meslektaşları Hatice Kızılyay ve Dr. F. R. Kraus’la birlikte müzenin deposunda bulunan Sümer, Akad ve Hitit dillerinde çivi yazısıyla yazılmış onbinlerce tableti temizledi, sınıflandırdı. 74.000 tabletten arşiv oluşturdu, 3.000 adetinin kopyesini çıkarıp katalog halinde yayınladı.
1972’de emekliye ayrıldı. Bir süre yurt dışında yaşadıktan sonra Türkiye’ye döndü.
Yurt dışında birçok kongrelere ve sergilere katıldı.
Prof. Kramer’in yazdığı History Begins at Sumer (Tarih Sümer’de Başlar) adlı kitabı Türkçeye çevirdi ve bu kitap 1990’da Türk Tarih Kurumu tarafından yayınlandı.
Müteakip dönemlerde, Sümer ve Hitit kültürlerini tanıtan 13 kitap yazdı.
Rus bilim adamı Nikovski’nin Anov ve Ur kentlerinde bulunan cesetler üzerinde yaptığı DNA tespitleri neticesine, Sümerler’in Orta Asya’dan gelen Türkler olduğunu kanıtlaması üzerine, Muazzez İlmiye Çığ Hoca “Bugüne kadar tarih Sümerler’le başlar deniliyordu, bu tespitten sonra artık Tarih Türklerle başlar denilecektir” demiştir.
Özel arşivini Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfına devretti.
Önceki yıllarda verdiği bir röportajda “108 yaşındayım, yeter bence bu kadar, artık gitmeliyim” diyen Muazzez İlmiye Çığ hocamız, ‘bilim insanı’ deyince, özellikle Hititoloji ve Sümeroloji alanında dünyada akla gelen ilk isimlerdendir.
Güzelliğe, iyiliğe inancını hiç yitirmeyen, herşeyin önünde sonuna iyiye/güzele gideceğine, iyileşeceğine ve bunun tek yolunun sevgi olduğuna inanan Muazzez İlmiye Çığ, röportajında diyorki: “Eski Türkler’de çarıkların başları niye yukarı doğrudur, biliyor musunuz? Yürürken otları ezmesinler diye”.
Bugün 108 yaşında ve sağlıklı bir şekilde hayatına devam etmekte olan Muazzez İlmiye Çığ Hocamıza Allah’tan sağlıklı, uzun ömürler diliyor, yaptığı hizmetlerden dolayı da bir vatandaş olarak teşekkür ediyorum..
