LOZAN VE ABD
Bugün farklı bir konuda, farklı kaynaklardan yaptığım araştırmaları derleyip, yazıya dökmek istedim: Türkiye Cumhuriyeti Devletimizin bir bakıma tapusu olan Lozan Barış Antlaşması ve ABD’nin bunu Kongresi ve Senatosunda kabul etmemiş olması; Ve bunun sebepleri.
Amerika Birleşik Devletleri halen daha Lozan Barış Anlaşması'nın onaylamamıştır. Bunun anlamı, ABD’nin resmî olarak Lozan Barış Anlaşmasını kabul etmediğidir.
Peki ama neden?
Yıl 1923. Lozan Konferansı görüşmeleri, İngiltere'nin çıkardığı zorluklar yüzünden tıkanmak üzere iken, ABD aniden Türkiye'ye destek vermek kararı alır ve İngiliz Hükümeti anlaşmanın altına imzasını koyar.
Amerika'nın aniden Türkiye'yi desteklemesinin altından, dönemin bakanlarından Rafet Bey'in ABD yetkilileri ile gizlice imzaladığı Chester Antlaşması çıkar.
Antlaşma TBMM tarafından da onaylanır. Ancak TBMM'de aceleyle onaylanan bu anlaşmayı inceleyen Mustafa Kemal Atatürk, Chester Anlaşmasıyla ABD’ye tanınan imtiyaz haklarının Türkiye'nin aleyhine olduğunu görüp, TBMM’yi toplayıp anlaşmayı iptal ettirir; anlaşmayı yırtıp çöpe atar ve tanımadığını açıklar yani.
(Belki de, konjonktürel olarak Atatürk peşpeşe 2 manevra yapmıştır. Lozan görüşmeleri tıkanınca ABD ile anlaşmaya başlangıçta göz yummuş, anlaşmadan sonra da iptal ettirmiş olması da mümkündür. Her 2 durumda da bu, ülkemizin o dönemde menfaatine olan manevradır ve Atatürk’ün deha liderliğinin ispatlarından birisidir.)
Bunun üzerine de, ABD Lozan Barış Anlaşmasını kabul etmeyi reddeder.
Amerikalı Senatör Upshow o dönemde Senatoda Anlaşmayı reddetmeleri gerektiğini savunurken bakın neler söylemiş:
“Antlaşma, Timurlenk kadar hunhar, Müthiş İvan kadar sefih ve kafatasları piramidi üzerinde oturan Cengiz Han kadar kepaze olan bir diktatörün zekice yürüttüğü politikasının bir toplamıdır. Bu canavar, savaştan bıkmış bir dünyaya, bütün uygar uluslara onursuzluk getiren bir diplomatik antlaşma kabul ettirmiştir.
Buna her yerde bir Türk Zaferi dediler. Ve eski dünya parlamentolarını bunu kabule ikna ettikten sonra büyük sermaye grupları, soğukkanlı ticaret erbabı ve giderek güya bazı din temsilcileri bile Türkiye'yi uygar uluslar masasında, Uluslararası bir konuk durumuna yücelterek Amerika'yı yüksek ülkülerinden uzaklaştırmada birleştiler.”
Ermeni lobicisi de olan Upshow'un Timurlenk, Müthiş İvan ve Cengiz Han'a benzeterek canavar dediği lider Atatürk'dür.
Amerikalılar, Chester İmtiyaz Anlaşması ile Türkiye’yi sömürüye açacaklarını beklerlerken, Türkiye'nin zeki lideri planlarını bozduğu için Atatürk'e diş bilemişlerdir.
Chester Projesi, Amerikalı emekli Amiral Colby Chester'in aracılığı ile, hisselerinin çoğunluğu ABD’nin olan bir ABD-Kanada ortaklık grubu şirketi tarafından hazırlanan bir projedir ve inşa bölgesinin çevresindeki madenleri işletme imtiyazı karşılığında bazı bölgelerde demiryolu ve liman yapımını içeren projeye göre şirket Adana-Yumurtalık, Musul Kerkük ve Samsun bölgelerinde yaklaşık 4400 km'lik bir demiryolu; Yumurtalık ve Trabzon'a birer liman inşa edecek ve buna karşılık olarak da bu bölgelerin çevresindeki 40 km'lik bir kuşak çevresinde bilinen ve sonradan bulunabilecek petrol ve diğer bütün madenleri 99 yıllığına işletecekti. Sadece petrol ve madenleri değil, o bölgedeki su kaynakları ve ormanlar da ABD’nin tasarrufunda olacaktı. Şirket gerek demiryolları ve limanlardan gerekse madenlerin işletiminden elde ettiği kârdan Türk Hükümetine belirli bir pay verecekti.
Bu anlaşma yürürlüğe girseydi Türkiye ile ABD arasında yeni bir kapitülasyonlar başlayacaktı, Amerikan mandasını isteyenler emellerine ulaşacaktı; Sevr’in değişiği idi yani.
İşte Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye'nin bağımsızlığına ters düşen, hatta Sevr'deki gibi Türkiye'nin parçalanmasına yol açabilecek bu imtiyazı yırtıp çöpe atmıştır. Nitekim, Atatürk’ün olaya el koymasıyla TBMM yeniden toplanır ve anlaşma iptal edilir.
Amerika Birleşik Devletleri Senatosu'nun 18 Ocak 1927'de aldığı karar hâlâ geçerlidir. 18 Ocak 1927’de ABD senatosunun aldığı karar, Ermenilere Yurt Sağlamadığı, Chester Anlaşmasının Atatürk tarafından iptal edildiği ve ABD menfaatlerine aykırı davranıldığı, bütün bunların Wilson İlkelerine de ters olduğu gerekçesiyle, Lozan Anlaşmasının Red Edilmesidir.
Amerika Birleşik Devletleri neticede Lozan’da gözlemci statüsü ile bulunsa da, bugüne kadar Lozan Barış Anlaşmasını resmen kabul etmemiş ve halen daha resmî olarak tanımamaktadır.
ABD sömürü ve kapitalizm üzerine tasarlanmış bir devlettir ve ABD'nin dostu yoktur. ABD için ya düşmansınızdır ya da sömürge. Siz güçlü iseniz ABD için müttefiksinizdir, ama zayıfsanız sömürgesinizdir. Bunun dışında ABD için dostluk, müttefiklik, ortaklık vb söylemler sadece kandırmacadan ibarettir.
