banner4
02.05.2020, 15:55

SARAYBOSNA KUŞATMASI

Yaklaşık Çeyrek yüzyıl önce Avrupa'nın orta yerinde bağımsızlığını ilan edeli henüz 1 ay olmuş genç bir ülkenin Cumhurbaşkanı, Lizbondaki uluslararası toplantıdan dönüyordu.

45 yıl Tito'nun karizması ve Sırp hegemonyasını dengelemesi ile devam etmiş Yugoslavya hızla parçalanıyordu.

Federasyonu oluşturan 6 cumhuriyetten Slovenya bağımsızlığını ilan etmiş sadece 3 kişi ölmüş ancak batının tam desteği ve hemsınır bölgesinde sorun istememesinden ötürü ses çıkmamıştı.

Peşinden Hırvatistan bağımsızlık ilanında bulundu.Katolik Hırvatlar tarih boyu Almanya'nın nüfuz alanındaydı.Sırpların denizle bağı kopuyordu ,müdahale ettiler.Ancak Hırvatlar Almanlardan müthiş para Ve silah desteği alarak polis güçlerini derhal orduya dönüştürmeyi başardı.Denizden sınırsız ikmal yapabiliyorlardı.Katolik bir devlet daha doğuyordu.Vatikan sesizce gülümsüyordu.Sırplar hiç istemeselerde kabullenmek zorunda kaldılar.

Nüfusunun yarısı Müslüman Boşnak %30 u Ortodoks sırp %17 si Katolik Hırvat olan Bosna ,federasyonun parçalanmasını hiç istemese de Sırbistan'ın bir parçası olamayacağı için bağımsızlığını ilan etmek zorunda kalmıştı.

İzzetbegoviç in uçağı Saraybosna havalimanına indiğinde BM askerleri ortada yoktu.Cumhurbaşkanı Sırp askerlerce Saraybosna da bir kışlaya götürüldü .Bu tam bir kaçırılmaydı.Fakat kimse nerede olduğunu bilmiyordu.

Kızı sabina tercümanıydı Ve o da alıkonulmuştu.Endişe içinde sabahı beklerken  masanın üzerindeki telefon çaldı.Nöbetçi müdahale edemeden İzetbegoviç telefonu açtı .Arayan Havalimanından uçuşları soran bir kadındı.Yanlış numara çevirmişti. Alija ona cumhurbaşkanının Lukovica kışlasında zorla tutulduğunu söyledi.20 dakika sonra Saraybosna TV nu canlı yayına geçti.Cumhurbaşkanının kaçırılmış olduğunu tüm dünyaya duyurmaya başladı.

Şehirde 8 Sırp kışlası ve binlerce asker vardı.Ancak halk ayaklanmış ve silahlanıp direnişe geçmişti.Şehirdeki polis karakolları depolarını halka açtı.Yerel mafya Babaları dahi (Musan topaloviç ,Caco gibi )çeteleriyle ülkelerini savunmaya tereddütsüz katıldılar.

Sırp kışlaları kuşatıldı ,elektrik ,su ,telefon hatları kesildi.Sırp general Kukanjac ve 200 askeri esir alındı .Kuşatmaya müdahale etmeye çalışan Sırp Askeri konvoyu iskenderija köprüsünde pusuya düşürüldü .Çıkan çatışmada 47 Sırp asker ve subay öldürüldü ,şehrin Osmanlı'dan kalma eski mahallelerindeki dar sokaklarda tanklar cayır cayır yanıyordu.

Çetniklerle (Sırp faşisti) pazarlığa girişildi .İzetbegoviç ,General Kukanjac ve 200 askeri ile takas edildi .Sırp askerler kışlaları boşalttı Ve şehirden çıkartıldı.

Derhal şehri gören tepelere konuşlandılar .Yüzyılımızın ikinci yarısının en uzun şehir kuşatması böylece başladı .
Şehir acımasızca bombalandı.Modern Saraybosna'yı temsil eden ve şehrin kozmopolit yapısını temsil eden Memo-Üzeyir isimli  ikiz kulelerden "Üzeyir " yanıyordu. ( memo,hristiyan -Üzeyir ,Müslüman)

3 yıl süren kuşatmada cephe hattı Aliya "nın başkanlık sarayına yalnızca 500 metreydi.2 sekreteri sniper mermisi ile gözlerinin önünde vurulmuş ,imza bekleyen dosyalarına o güzelim lepiska sarısı saçları kanla yapışmıştı.

 Şehir savaşın tüm vahşetine ,dünyaya örnek olabilecek bir Müslüman tevekkülle ve yaşam enerjisi ile tutunmuştu.Şehrin senfoni orkestrası verdiği kayıplara rağmen konserlerini sürdürdü.Kadınlar Azrail'in karşısına dahi makyajsız çıkmadı .Halk,

"Burası Sırbistan sloganının altına
Hayır aptal burası postane " yazacak kadar mizah duygusunu yitirmemişti.

Sanılanın aksine Bosna idealine bağlı binlerce Sırp ve Hırvat ,Bosna ordusunda Müslüman hemşehrileri ile omuz omuza savaştı .Alija her zaman konuşmalarında çetnik ve ustaşa ( Hırvat faşisti) tabirlerini kullanmaya özen gösterdi,Alija nın en güvendiği generallerinden Jovan Dvijak da Sırp ortodokstu.

Kuşatmada 1300 ü çocuk 11541 Saraybosnalı hayatını kaybetti ,onlarcası sakat kaldı .Boşnaklar bir uzlaşma olan Ve hiç de adil olmayan Dayton anlaşmasına imza koymaya zorlandı.Nüfüslarının 10 da birini kaybetmişlerdi ve daha fazla dayanacak güçleri kalmamamıştı.

Anlaşma sonucu Bosna -Hersek Devleti ,Müslüman nüfustan katliamla arındırılmış Doğu Bosna da republika sırpska denilen gayri meşru bir Sırp devleti ile Boşnak -Hırvat Federasyonundan oluşturuldu. .Uyuşmazlık ve düşmanlık kuşaklar boyu sürsün isteniyordu.

3 milyon nüfuslu bu devletin 3000 milletvekili ,700 bakanı ,ve rotasyon usulü başa gelen üç başkanı ,karar alamayan bir parlamentosu ,işlemez bir bürokrasisi ve hepsinin üzerinde devlet başkanını dahi görevden almaya dek yetkileri kraldan farksız batılı bir yüksek komiser var.

Emperyalizmin ne olduğunu görmek isteyen Bosnaya şöyle bir baksın ...

Yorumlar (0)
12
az bulutlu