DİGİTAL VE TEKNOLOJİK ÇAĞDA İNSAN

Çağımız için çeşitli tanımlar ve betimlemeler  sözkonusudur. Bence en önemli özellik “yakının uzak ve uzağın yakın”  olduğu bir asır olmasıdır.

Bir önceki asra ilişkin  kavramların bu asırda metafora uğradığı bir realitedir. Özgürlüğün  ve  erdemli hayatın getirmiş olduğu ulvilik kavramı tümüyle anlam kaybına uğramıştır. Bilgeliğe ,cesarete, adalete ve zenginliğe dair tutumlar ve tercihler bütünü ile değişmiştir.

Bizi çerçeveleyen nesnelerin bolluğu ve  bize yüklediği sorumluluk boyutları hakkında  çok azbir fikre sahibiz.Aşınan değerler, harcanan zamanlar ve niçin dünyaya geldiğimizin bilincinde olmadan kurulan ve kurgulanilişkiler tümüyle sahicilikten uzaktır. İnsan, kainatta  bir halife iken çağımızda nesnelerin  ve tüketim fetişizminin kurbanı olmuştur.Omuzlarındaki yükü artmış ve mutluluğu uçup gitmiştir. Kendisine, çevresine yabancılaşan ve mankurtlaşan bir mahlukata dönüşmüştür.Çok şeye  sahip olmanın mutlulukla doğru orantılı olduğuna inandırılmıştır.Bilmezkiyükü ağır olanın yükü hafif olana göre daha az özgürlüğe sahip olduğudur !... Sahiplik, insanı tutsaklığa, tutsaklık da köleliğe götürür.Aslında  özgür olmak,  bizi meşgul eden  ve rehin tutan şeylerden azat olmamızı ifade eder. Sahiplik,insanı dünyada nesneleştirir ve nesneye bağımlı kılar.

Modern insan, ihtiyaç duyduğu için değil, arzu ettiği için sahip olmaya çalışıyor. Sahip oldukça, daha çok mutlu olacağını sanıyor. Artık, ihtiyaç duymuyor, arzu ediyor! Arzuladığı nesneye karşı öyle bir tutkuyla tutuluyor ki, sonunda kendisi nesneye dönüşüyor. Nesneye dönüşen bir varlık için tek bir şey geriye kalmıştır: Karşı tarafa kendisini nasıl pazarlayacağıdır! Satış piyasasındaki ego (ben), teşhire dönüktür. Teşhire  dönük olan ego, başkaları tarafından“ beğenilme”, “hayran” olma dürtüsüyle tanınmak ister. Özelliği ve önceliği olan bir benliğinkendini kolayca pazarlama isteğine indirgemesi, artık hiç şaşırtıcı değildir.Böylesi bir benlik için  önemli olan, kendi yüceliği, bilgisi, başkalarına nasıl faydalı olacağını değil, nasıl görünürüm algısına dönüşür.

Bir satış stratejsi olarak “ego” ve “sahiplik”duygusu, her ne kadar birbirlerini dışlar gibi görünse de   Rainer Funk’un “Ego Pazarlama Ltd”” eserinde belirttiği gibi” ben- odaklı”karakter  ne kadar “bağımsız bir kişiliğe sahibim”  dese de,“bağlanmışlık” onun için son derece önemlidir. Narsizmin  bir benlik balonu olduğunu idrak edemez bir türlü !..

Modern insan, çağımızın sanal bir çağ olduğunuve herşeyingösteriye yönelik olduğunu algılayamaz. Sanal alemde birey, kişiliğini gösteriye çevirmekten çekinmez. Şahsi bilgilerini, özel hayatını teşhir etmekten ve teşhiredilmekten utanmaz. Tam aksine karşıdaki kişiden onay bekleme arzusu ile tutuşur. Aslında bu bir nevi egonun satışa çıkma stratejisidir. Yani bedenin görünürlülüğünün ön plana çıkmasıdır. Yeni dünyanın  sanal aleminde herkes “özel” olmak istiyor! İnsanlar, kendilerini bir ürün gibi pazarlama ihtiyacı duyuyorlar. Başka bir deyişle, bireyler, “sanal alemde düşünmek değil, görünmek istiyorlar”.Gösteri çağında  özel hayatlar ve egolar, bir şirket gibi halka açılırlar ve kamusallık  arzederler. Bireyler, bu sanal alemde; yer edinme, üstünlük kurma ve onay duyma açlığına teşne olurlar. Ünlü filozof Bauiland’ın değişiyle, bu sanal çağda modern insanın tek bir duruşu ve arzusu vardır; o da nesnelleşme isteğidir. Özel hayatlarını youtube, twitter, facebook, my space vb. iletişim kanallarında  piyasaya arzetmek, modern insan için bir angoraya dönüşür. Mahrumiyet, emniyet ve nev’i şahsına münhasır olmak ölür;onun yerine teşhircilik, kaygı ve türdeş kimlikler arz-ı endam eder.

Modern insan,digital ve teknolojik çağın insanlık  için bir yabancılaşma çağı olduğunu bilmez. Meşgul ve meçhul bir şekilde yalnızlaştığınınfarkına bile varmaz. Varmaz, çünkü  bedenin ön plana çıktığı, benliğin silikleştiği ve kimliklerin aynileştiği bir zaman sürecinde yaşadığını bilmez… Mutluluğu  kendisinde  ve koparılıp uzaklaştırıldığı doğasında aramaz; çünkü bir yerli gibi  toprağından koparıldığının farkında bile değildir.

Yılmaz EKİNCİ

[email protected]